Gevelaantasting door spechten en halsbandparkieten

Vragen en antwoorden

In de ambitie om duurzamer en efficiënter te bouwen, krijg je soms te maken met uitdagingen uit onverwachte hoek. Dat is ook het geval bij de toepassing van de ultra low carbon gevelisolatiesystemen die onder andere door Sto Isoned worden geleverd. In uitzonderlijke gevallen verwarren spechten deze en andere biobased gevelisolatiesystemen met hout: tikken op de isolatielaag klinkt voor de spechten hetzelfde als tikken op een boom. En dus tikken ze er soms een gat in. De spechten ontdekken dan hun ‘vergissing’ en vertrekken. Wanneer er in die omgeving ook halsbandparkieten aanwezig zijn, kan het af en toe gebeuren dat zij van dat gaatje een nest maken in de gevel.

Gevelaantasting dient te worden hersteld. Het is een vervelend probleem voor huiseigenaren en woningcorporaties met wie wij graag zakendoen. En dus ook een probleem dat ons bezighoudt. Uiteraard zijn hier oplossingen voor aanwezig.

Samen met de andere leden van de Bond voor Pleisterbouw zijn wij een landelijk onderzoek gestart naar de oorzaken van gevelaantasting en de mitigerende maatregelen die hiervoor nodig zijn. Bovendien hebben we voor de hand liggende vragen geformuleerd met bijbehorende antwoorden, zie onderstaande FAQ.

Om te beginnen bij het begin: Sto Isoned levert complete gevelisolatiesystemen voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten. Die beperken het energiegebruik en vergroten het woon- en leefcomfort. Deze systemen worden toegepast op elke ondergrond. Ze zijn zeer licht van gewicht en eenvoudig te verwerken in zowel de fabriek als op de bouwplaats. Vergeleken met traditionele bouw hebben gevelisolatiesystemen een zeer lage CO2 impact (5x minder dan de traditionele oplossing) en zijn ze vaak ook geschikt voor hergebruik.

Al die voordelen sluiten aan op de sterke behoefte om efficiënt en duurzaam te bouwen. Onze gevelisolatiesystemen zijn dan ook populair: ze worden bij steeds meer bouwprojecten toegepast. En in een gebouwde omgeving met groenvoorzieningen of in een natuurrijke omgeving hebben we te maken met de invloeden van flora en fauna, zoals het gedrag van spechten.

De logische eerste vraag die voor ons belangrijk is: is schade aan de gevel te voorkomen? Kunnen we de spechten tegenhouden de gevel te beschadigen? Kunnen we ze beïnvloeden tot ander gedrag? Dat is geen vraag voor gevelspecialisten, maar wel voor vogelkenners. Dus zochten we contact met branchegenoten en zijn we gezamenlijk terechtgekomen bij ecologisch adviesbureau Unitura om te onderzoeken waar de oorzaken liggen en wat er aan te doen is. Het onderzoek is een gezamenlijk initiatief van de Bond voor Pleisterbouw.

Vervolgens is de tweede vraag: wat als de schade er al is? En hoe is dat te herstellen? Naast het initiatief van de Bond voor Pleisterbouw om onderzoek op te starten met Unitura en Arcadis, tref je hieronder de meest voorkomende vragen die wij hebben verzameld:

Lees hier de brief van de Bond voor Pleisterbouw over het onderzoek

Download de brief (pdf)

1. Ik heb schade aan mijn gevel ontdekt; hoe herken ik of dit door spechten en/of halsbandparkieten veroorzaakt is?

De beschadigingen veroorzaakt door spechten en halsbandparkieten bestaan uit één of meerdere, vrij ronde gaten in de gevel. Meestal zit zo’n gaatje op de hoek van het gebouw en wat hoger op de gevel.

2. Waarom maakt een specht een gat in mijn gevel?

Het lijkt erop dat spechten gaten maken om twee redenen: (1) om te roffelen met hun snavel om hun territorium af te bakenen en (2) om larven en andere insecten van de gevel te plukken. Ze ontdekken dan dat roffelen op een gevel met houten of pleisterachtige afwerking een vergelijkbaar geluid oplevert als roffelen op een boomstam en zo ontstaat de drang om een gat te maken.
Halsbandparkieten nemen in sommige gevallen het gat in de gevel van de specht over en maakt het wat groter tot een nest.

3. Wat moet ik weten over spechten en halsbandparkieten?

Spechten leven door heel Nederland. Deze beschermde diersoort is territoriaal: ze tolereren geen andere spechten in hun gebied. Als waarschuwing voor andere spechten roffelt de specht daarom op boomstammen en takken. Ook is de specht op zoek naar larven in het hout. Insecten die zich opwarmen in de zon op boomstammen of gevels zijn gewaardeerd voedsel (Lees hier meer informatie over spechten bron: Vogelbescherming Nederland).

Specht

Halsbandparkieten zijn een invasieve vogelsoort, die we in Nederland pas kennen sinds de jaren ‘70. Ze komen vooral voor in het westen van Nederland en in het bijzonder in de Randstad. Het is een groepsdier dat zich in menig park ophoudt. Halsbandparkieten maken geen holen, maar nemen bestaande holen in gebruik en passen ze soms aan (Lees hier meer informatie over halsbandparkieten bron: Vogelbescherming Nederland).

Halsbandparkiet

4. Wat kan ik doen om dit gedrag van spechten en/of halsbandparkieten aan gevels te voorkomen?

De mogelijke oplossingen hangen sterk af van de specifieke omstandigheden van het gebouw en de omgeving. Het kan variëren van technische oplossingen waarbij de specht permanent wordt verjaagd tot het verleiden van de vogels om elders te roffelen. Voor de juiste oplossingen is advies van een ecologisch adviesbureau als Unitura aan te raden. Unitura kan dan tevens de juiste maatregelen voorstellen.

5. Het lijkt erop dat parkieten een nest in mijn gevel hebben gemaakt. Wat moet ik doen?

Een snelle reparatie is aan te bevelen. Dit verkleint de kans dat de specht terugkomt en dat halsbandparkieten het gat eventueel gaan bewonen. Het risico is anders aanwezig dat het gevelsysteem wordt aangetast, daarom adviseren wij om contact op te nemen met het applicatiebedrijf dat het gevelisolatiesysteem heeft aangebracht. Voor advies en/of het melden van schade aan de gevel, neem contact op met ecologisch adviesbureau Unitura: spechtenparkietenmeldpunt@unitura.nl.

6. Is de schade na reparatie nog zichtbaar?

Als er minerale gevelstrips zijn toegepast is de schade zo goed als onzichtbaar te repareren.
Is de gevel met pleisterwerk afgewerkt, dan kan de reparatie wat lichte sporen achterlaten.

Bij zowel minerale gevelstrips als pleisterwerk geldt: er komt geen hak- of breekwerk aan te pas en het is relatief snel uitgevoerd. 

7. Hebben spechtgaten invloed op de technische status van de gevel?

Als het gat tijdig wordt gerepareerd dan heeft het geen invloed op de technische status. De isolatielaag is op die kleine plek wat dunner dan oorspronkelijk, maar dat heeft nauwelijks invloed op de isolatiewaarde. Als het gat langer aan weer en wind is blootgesteld kan vocht achter de afwerklaag ‘kruipen’, waardoor deze plaatselijk los kan komen. Het is dus raadzaam het gat zo spoedig mogelijk te laten repareren. Neem hiervoor contact op met het applicatiebedrijf dat het gevelisolatiesysteem heeft aangebracht. 

8. Kan ik de garantie krijgen dat spechten en/of halsbandparkieten de gevels niet aantasten?

Aantasting van een gevel door externe factoren, zoals vernieling of extreme natuurinvloeden, is nooit uit te sluiten. Wel is het risico te verkleinen door het nemen van mitigerende maatregelen. Het door de Bond voor Pleisterbouw geïnitieerde onderzoek van Arcadis en Unitura heeft tot doel om te bepalen wat de meest effectieve maatregelen zijn.

9. Waarom verkoopt Sto Isoned gevelisolatiesystemen die door spechten en parkieten aangetast kunnen worden?

Onze gevelisolatiesystemen worden al 40 jaar in Nederland verkocht. Het aantal bij ons bekende schadegevallen is zeer beperkt, en de meeste schade is snel en vrij eenvoudig te verhelpen. De overlast is er echter wel degelijk, maar dat weegt naar onze mening niet op tegen de evidente en veelvuldige voordelen die buitengevelisolatiesystemen bieden. 

Alle gevels hebben te maken met verschillende soorten aantastingen door de natuur: soms door planten of algen en soms door dieren. Denk bijvoorbeeld aan vleermuizen of veldmuizen in spouwen of vogelnesten in ventilatieroosters. De schade aan onze gevelisolatiesystemen is vervelend en gelijk aan het risico bij andere (biobased) systemen zoals bijvoorbeeld houten gevels. Dat doet echter niets af aan de kwaliteit van het gevelisolatiesysteem.

10. Met wie kan ik contact opnemen voor nader advies of ondersteuning?

Voor reparatie aan de gevel, neem contact op met het applicatiebedrijf dat het gevelisolatiesysteem heeft aangebracht.

Voor advies en/of het melden van schade aan de gevel, neem contact op met ecologisch adviesbureau Unitura: spechtenparkietenmeldpunt@unitura.nl.

Voor overige vragen, neem contact op met de Manager Duurzaamheid bij Sto Isoned: m.reekers@sto.com (Marthijn Reekers).