Inzichten

Een radiator voor de psychologie

Geschreven door Norbert Duijvelshoff | Jul 28, 2021 3:06:30 PM

Iedere woningcorporatie kent ze wel: appartementengebouwen die op de nominatie staan voor sloop. Dat zulke drastische maatregelen niet altijd nodig zijn, bewees BouwNext in Arnhem. In vier zijstraten van de Keulse Slag in Presikhaaf werden woonblokken getransformeerd tot passiefhuizen.

 

“Nederland telt zo’n 2 miljoen appartementen in de sociale sector”
Aldus Carl-Peter Goossen van Bouwnext. “Deze appartementen renoveren naar de energieneutrale woningen is lastig. Technisch is het mogelijk, maar de wijze waarop de EPV is opgesteld maakt het moeilijk om de rekensom kloppend te maken.” Toch werd in Arnhem besloten hier nog een schepje bovenop te doen. “In eerste instantie was dat niet eens het uitgangspunt, maar met deze portiekflats zat Volkshuisvesting Arnhem echt in haar maag. Ze zijn gebouwd op een afvalberg en het saneren van de grond zou erg duur zijn. Daardoor bereikte ons de vraag: is het mogelijk om deze appartementengebouwen zo te renoveren dat ze weer vijftig jaar mee kunnen?” Aan de hand van die wens stelde BouwNext een morfologisch schema op met de (on)mogelijkheden en drie scenario’s: het beste voor het minste geld, het beste vanuit het standpunt van Total Cost of Ownership én de beste manier om de woningen energiezuinig te maken. “Besloten is om TCO als uitgangspunt te nemen, maar dat overlapt natuurlijk ook de energetische aspecten.”
 
Renovatie

In eerste instantie wilde Volkshuisvesting Arnhem de portiekflats uit 1964 in de wijk Presikhaaf slopen. Toch besloot men de woningen te handhaven en te upgraden naar energielabel B. Tótdat men hoorde over de mogelijkheid van renovatie tot passiefhuisniveau. Een nieuwe prefabschil van 27 cm dikte tegen de bestaande buitengevel, driedubbel isolatieglas en een warmte terugwinsysteem geven de bewoners meer wooncomfort en lagere energielasten, zonder dat zij hun woning hoefden te verlaten.

Hoge isolatiewaarden

Door de combinatie van een warmteterugwin-installatie (WTW), goede kierdichting, nieuwe kozijnen met triple glas én een 27 cm dikke laag buitengevelisolatie slonk de energierekening van de bewoners met bijna ¤ 100 euro per maand. Dat roept direct de vraag op: als je door bouwtechnische oplossingen te treffen zoveel energie bespaard wordt, waarom focussen we dan zo op de installatietechniek? Goossen: “Dat is ook een vraag die wij regelmatig stellen. Deze appartementen hebben gevels met een hoge isolatiewaarde en hoge luchtdichtheid (klasse 3) en voldoen aan de Enerphit Passiefhuisnorm. De buitenste woningen verbruiken 25 kWh/m2 per jaar terwijl de middelste slechts 6 a 10 kWh/m2 per jaar gebruiken. De weinige energie die nodig is voor een comfortabel binnenklimaat, kan op veel manieren worden betrokken of opgewekt.”

Kennis uit de sector

Daarnaast vertelt Goossen dat door een UAV-GC aanbesteding uit te zetten maximaal gebruikgemaakt is van de kennis uit de sector. “De eis die wij stelden is dat de binnenmuurtemperatuur van de gevel niet onder de 16,8 graden Celsius mag komen. Het is namelijk een natuurkundig feit dat als het verschil tussen de kamertemperatuur (21 graden) en de oppervlaktetemperatuur van de binnengevel minder dan 4,2 graden Celsius bedraagt, er geen koudeval optreedt. En dat maakt het weer mogelijk uitsluitend met ventilatielucht te verwarmen. Er is wel één radiator in de woonkamer aanwezig, maar dat is meer voor het psychologische effect.” Al is het de vraag of de bewoners die nodig hebben. Na de renovatie kregen bewoners gemiddeld € 800 terug van de energiemaatschappij.

Lees meer over de renovatie in Presikhaaf, Arnhem